Waarom proactieve zorg begint vóór de eerste tekenen van ouderdom
Misschien volg je mijn blog, misschien luister je naar mijn podcast, en misschien denk je: “Best interessant allemaal, maar mijn hond is zeven en die rent en die speelt en die springt als een blije pup. Die is toch helemaal geen senior, toch?”
Als jij dit bent, blijf dan lezen. Want deze blog is voor jou.
Wanneer ‘senior’ niet voelt als het juiste woord
Niemand wil graag nadenken over het ouder worden van een hond. Zelfs het woord ‘senior’ kan een beetje ongemakkelijk voelen. Alsof het gepaard gaat met onprettige verwachtingen of misschien zelfs herinneringen aan andere situaties waar we helemaal nog niet klaar voor zijn.
Het is zo’n klinisch woord. Het verschijnt op het etiket van een voedingszak of op de factuur van een dierenartscontrole. Er zijn bijvoorbeeld bloedonderzoeken die ‘seniorenprofiel’ of zelfs ‘geriatrisch profiel’ heten.
En dat komt maar heel zelden overeen met hoe we ons werkelijk over onze hond voelen. Heel vaak komt het ook helemaal niet overeen met hoe onze hond zich gedraagt. Hij kan nog steeds achter een speeltje aanrennen, je kwispelend bij de deur begroeten, of zonder aarzeling in de auto springen.
Het is heel natuurlijk om je tegen dat label te verzetten. Het kan voelen alsof het benoemen van je hond als ‘senior’ betekent dat je hem veroordeelt tot achteruitgang. En omdat we zo ontzettend veel van onze honden houden, is dat iets wat heel moeilijk onder ogen te zien is.
Een ander perspectief: behouden wat goed is
Maar wat als het ondersteunen van je hond in deze fase niet gaat over het voorbereiden op achteruitgang, maar juist over het langer behouden van alles wat je lief hebt?
Het goede nieuws is dat als je hond middelbaar begint te worden, dat het ideale moment is om in te grijpen. Niet met ingewikkelde behandelingen of dure plannen, maar juist met kleine aanpassingen die een groot verschil kunnen maken. Juist als er nog geen of weinig zichtbare klachten zijn.
Proactieve zorg in deze fase helpt juist om ongemak te voorkomen voordat het de overhand neemt. Het ondersteunt de gewrichten, de spieren en het mentale welzijn van je hond voordat problemen hun dagelijkse kwaliteit van leven beginnen te beperken.
En net zo belangrijk: het geeft jou gemoedsrust. Het helpt je je zekerder te voelen dat je nu het juiste doet om later spijt te voorkomen. Want een van de moeilijkste dingen die ik soms van mensen hoor is: “Ik wou dat ik het eerder had geweten.”
Dit gaat niet over het labelen van je hond of het hem anders zien. Het gaat over het opmerken van wat er al is, subtiele verschuivingen eventueel, en deze met bewustzijn en zorg tegemoet treden. Je wacht niet tot er iets misgaat. Je kiest ervoor om te ondersteunen wat goed gaat, zodat het zo lang mogelijk goed blijft gaan.
Subtiele signalen die je makkelijk mist
Subtiele verschuivingen kunnen van die kleine dingen zijn, die makkelijk te negeren zijn of die je in eerste instantie helemaal niet eens opmerkt.
Misschien lijkt je hond nog steeds vol energie, maar je hebt jezelf een keer betrapt op de gedachte: “De wandeling vandaag duurde wel wat langer dan anders.” Of je ziet dat je hond een keer niet op bed springt – maar de volgende dag doet ze dat weer wel waardoor je opgelucht denkt: “Oké, niks aan de hand.” Of misschien is er een klein beetje stijfheid na het liggen. Of net even die kleine aarzeling voor het in de auto springen, of wat meer voorzichtigheid op de trap.
Dat zijn kleine dingen en die kunnen lijken op “gewoon een minder goede bui vandaag”. En het is zo makkelijk om te denken: “Nou ja, hij wordt gewoon ouder” en het daarbij te laten.
En ja, ouder worden brengt veranderingen met zich mee. Maar wat belangrijk is: niet alle veranderingen zijn onvermijdelijk en niet allemaal zijn ze onschuldig. Sommige van die kleine verschuivingen kunnen vroege tekenen zijn van dingen als beginnend spierverlies of gewrichtspijn. Of verminderde zintuigelijke input, als zicht en het gehoor wat minder worden.
Dat zijn allemaal dingen die in de loop van de tijd stilletjes kunnen opbouwen. Maar dit is juist de fase waarin je de grootste impact kunt maken.
Even voor de duidelijkheid: als je een hond hebt die wel al zichtbaar senior is, met een leeftijd in de dubbele cijfers, is het nog steeds niet te laat om iets te doen! Maar als er nog niet zoveel zichtbare problemen zijn, dan is het net als bij onze eigen gezondheid: vroege ondersteuning betekent vaak minder problemen later.
Kleine stappen met grote impact
Ik bedoel overigens zeker niet dat je bij elke kleine verandering naar de dierenarts moet rennen. Het gaat erom iets opmerkzamer te worden, te kijken hoe je hond beweegt. Op te merken of ze misschien net iets minder enthousiast is tijdens wandelingen. Te zien of hij zich nog steeds volledig uitrekt na het wakker worden of dat het meer een voorzichtige beweging is geworden.
Misschien denk je nu: “Eerlijk gezegd, ik zie echt helemaal geen veranderingen bij mijn hond. Ze lijkt echt helemaal prima.”
Als dat het geval is: fantastisch! Dat is een geweldige situatie. Want dat betekent ook dat je in de perfecte positie bent om het zo lang mogelijk zo te houden. Je hoeft niet te wachten tot er iets misgaat voordat je met ondersteuning begint.
Sterker nog, dat is een van de sterkste aspecten van proactieve zorg. Het gaat niet om reageren op problemen. Het gaat om beschermen wat al goed is. Net zoals je je tanden poetst voordat je een gaatje krijgt. Of je wat rek oefeningen doet voordat je rug begint op te spelen. Hetzelfde geldt voor onze honden.
Preventieve comfortzorg: klein maar krachtig
Hier zijn enkele eenvoudige manieren om nu al te beginnen:
Zachte aanraking en bodywork
Zelfs een paar, zeer bewuste, intentionele strijkbewegingen over het lichaam van je hond, kunnen al spanning helpen ontladen, het zenuwstelsel helpen kalmeren, en jou vroege informatie geven over gebieden van spanning of gevoeligheid. Aanraken – als je hond het plezierig vindt – helpt je hond ook om zich geaard en veilig te voelen. Vooral als hun lichaam wat begint te veranderen. En als je hond voorheen graag geaaid wilde worden, en daar nu wat minder enthousiast over is, dan is dat een signaal wat we liever niet negeren.
Doelgerichte beweging
Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat je tijdens een wandeling even van het pad afgaat om je hond over wat oneffen grond te laten stappen of over een boomstammetje te laten lopen. Daardoor worden verschillende spieren ingeschakeld en het oefenen van balans wordt aangemoedigd. Of een paar minuten met eenvoudige oefeningen thuis om proprioceptie (het waarnemen van waar het lichaam zich in de ruimte bevindt) en kracht te behouden.
Mentale verrijking
Dingen als snuffelmatten, voerpuzzels, maar ook spelletjes die je samen met je hond doet zijn niet alleen maar heel erg leuk. Ze ondersteunen de cognitieve functie en het emotionele welzijn van je hond. Hoe eerder je dat in het dagelijks leven doet, hoe sterker die mentale basis blijft en hoe groter de kans dat je bijvoorbeeld het ontstaan van dementie buiten de deur houdt.
Al die kleine dingen noem ik “preventieve comfortzorg”. Het is niet dramatisch. Het is niet therapeutisch. Het is niet opzienbarend. Het is klein en gemakkelijk te implementeren en het helpt je hond comfortabeler, en met meer kwaliteit van leven de tweede helft van zijn leven door te brengen.
Wat dit ook voor jou betekent
Wanneer het een gewoonte wordt om je hond te observeren en proactief te zijn, zul je het veel eerder opmerken als er wel iets verandert. En dat betekent minder twijfels, minder schuldgevoel achteraf. Meer verbinding, meer vertrouwen en meer tijd om van elkaar te genieten.
Hulp voor een volgende stap
Als dit je aanspreekt en je nieuwsgierig bent naar hoe je je hond in de volgende levensfase zou kunnen, dan nodig ik je graag uit om naar mijn online cursus te kijken. Deze cursus, Het Goud in Grijs, brengt al deze stukjes samen. De cursus zit vol met praktische manieren om het comfort, de mobiliteit en de levensvreugde van je hond te ondersteunen. Of ze nu al tekenen van ouder worden vertonen of niet.
Het grootste deel van de cursus is heel toepasselijk voor de levensfase waar ik het vandaag over heb: voordat dingen echt ingewikkeld worden, voordat het woord ‘senior’ echt voelt. Het is een praktische cursus, eenvoudig te volgen, waarin je leert hoe je je hond kunt helpen met onder andere aanraken, beweging, verrijking en voeding. Plus hoe je subtiele veranderingen vroeg kunt opmerken en wat je moet doen als ze verschijnen.
En wat nieuw is vanaf medio mei 2025: alle modules uit de cursus zijn nu ook apart los verkrijgbaar! Elke module staat op zich en is uitstekend afzonderlijk te volgen. Je kunt dus kiezen wat je het meeste aanspreekt en daarmee beginnen. Misschien ben je bijvoorbeeld helemaal niet geïnteresseerd in dementie of artrose, maar wil je wel graag meer weten over verrijking of bewegingsoefeningen die je thuis kunt doen. Vanaf nu is dat dus mogelijk.
Kijk op hondopleeftijd.nl onder het kopje ‘online cursus’. Daar vind je alle details.
Conclusie
Het ondersteunen van je hond in de middelbare fase gaat niet over het labelen als ‘senior’, maar over het behouden van alles wat goed is. Door juist nu kleine, proactieve stappen te nemen kun je een groot verschil maken in de langere termijn levenskwaliteit van je hond.
Als je vermoedt dat er toch al kleine veranderingen zijn, wacht dan niet tot ze erger worden. Houd een week een “dagboek” bij waarin je noteert wat je ziet, en raadpleeg eventueel een professional. Jij kent je hond het beste, en die kleine dingen die je opmerkt zijn belangrijke informatie.
Wil je meer lezen over hoe je pijn bij je oudere hond kunt herkennen? Lees dan mijn blog hierover: Hoe herken je pijn bij de oudere hond.
